Bol AlgemeenBol AlgemeenAmazon
Share Bookmark
Pieter Joseph August Marie van der Does de Willebois

Pieter Joseph August Marie van der Does de Willebois

Male 1816 - 1892  (76 years)    Has more than 100 ancestors and 8 descendants in this family tree.

Personal Information    |    Media    |    Notes    |    Event Map    |    All

  • Name Pieter Joseph August Marie van der Does de Willebois 
    Birth 17 Feb 1816  's-Hertogenbosch, Noord-Brabant, Nederland Find all individuals with events at this location 
    Gender Male 
    Death 15 Sep 1892  's-Gravenhage, Zuid-Holland, Nederland Find all individuals with events at this location 
    Siblings 1 Sibling 
    Person ID I177063  Geneagraphie
    Last Modified 21 Feb 2007 

    Father Pierre Joseph Willebois,   b. 15 Apr 1768, Boeseghem, Artois, France Find all individuals with events at this locationd. 4 Nov 1834, 's-Hertogenbosch, Noord-Brabant, Nederland Find all individuals with events at this location (Age 66 years) 
    Mother Jkvr. Adriana Cornelia Maria van der Does,   c. 10 Jun 1778, 's-Hertogenbosch, NBr, NL Find all individuals with events at this locationd. 29 Jan 1823, 's-Hertogenbosch, Noord-Brabant, Nederland Find all individuals with events at this location (Age ~ 44 years) 
    Marriage 30 Sep 1800  St. Moritz, Maloja, Grisons, Confoederatio Helvetica Find all individuals with events at this location 
    Family ID F71510  Group Sheet  |  Family Chart

    Family 1 Jeanne Frederica van Toll   d. 27 Mar 1855 
    Marriage 14 Sep 1842  's-Hertogenbosch, Noord-Brabant, Nederland Find all individuals with events at this location 
    Family ID F190638  Group Sheet  |  Family Chart
    Last Modified 7 Apr 2004 

    Family 2 Barones Maria Guilielmina Paulina Sophia de Crassier,   b. 1827   d. Yes, date unknown 
    Marriage 14 May 1857  Maastricht, Limburg, Nederland Find all individuals with events at this location 
    Children 
    +1. Jhr. Mr. Willem Emile Théodor Marie van der Does de Willebois,   b. 9 Feb 1858, Maastricht, Limburg, Nederland Find all individuals with events at this locationd. Yes, date unknown
    +2. Jhr. Frederic Marie van der Does de Willebois,   b. 30 Nov 1860, Maastricht, Limburg, Nederland Find all individuals with events at this locationd. 30 Jan 1942, Oirschot Find all individuals with events at this location (Age 81 years)
    Family ID F190639  Group Sheet  |  Family Chart
    Last Modified 7 Apr 2004 

  • Event Map Click to hide
    Link to Google MapsBirth - 17 Feb 1816 - 's-Hertogenbosch, Noord-Brabant, Nederland Link to Google Earth
    Link to Google MapsMarriage - 14 Sep 1842 - 's-Hertogenbosch, Noord-Brabant, Nederland Link to Google Earth
    Link to Google MapsMarriage - 14 May 1857 - Maastricht, Limburg, Nederland Link to Google Earth
    Link to Google MapsDeath - 15 Sep 1892 - 's-Gravenhage, Zuid-Holland, Nederland Link to Google Earth
     = Link to Google Earth 
    Pin Legend  : Address       : Location       : City/Town       : County/Shire       : State/Province       : Country       : Not Set

  • Photos
    177063.jpg
    177063.jpg

  • Notes 
    • zevende kind, vierde zoon

      minister

      Over Josephs schooljaren is alleen bekend dat hij een deel van zijn opleiding ontving aan het jezuïetencollege in Freiburg im Breisgau. In 1835 ging hij in Utrecht rechten studeren, waar hij in 1837 zijn kandidaats- en in 1838 zijn doctoraal examen aflegde. In het volgende jaar promoveerde hij - nadat hij in oktober 1838 verhinderd was - bij J.M.F. Birnbaum op een verhandeling over Discrimen inter jus Francicum et Neerlandicum de jure hypothecarum, comparato cum jure Romano (Trajecti ad Rhenum, 1838) en vestigde zich als advocaat te 's-Hertogenbosch.
      In verband met het conflict met België was de regering in de jaren dertig terughoudend geweest bij het benoemen van katholieken op belangrijke posten in het bestuur en bij de rechterlijke macht. De hierdoor ontstane onevenredigheid in de verdeling van posten tussen katholieken en protestanten werd daarna enigszins gecorrigeerd. Deze ontwikkeling, die in de jaren veertig werd versterkt door de welwillende houding van de Koning tegenover de katholieken en daarna door het in 1848 gewijzigde politieke klimaat, kwam het carrièreverloop van De Willebois ten goede. In 1842 werd hij substituut-officier van justitie te Breda, in 1847 officier van justitie te Roermond, in 1851 advocaat-generaal bij het gerechtshof in Arnhem en in 1855 procureur-generaal bij het gerechtshof te 's-Hertogenbosch.
      Eén van de eerste besluiten van het kabinet-Van der Brugghen in 1856 gold de benoeming van Van der Does de Willebois tot commissaris des Konings in Limburg. Het gouverneurschap van deze provincie werd in deze periode als een zware post beschouwd: koning Willem III was als hertog van Limburg lid van de Duitse Bond, waardoor, zoals in 1848 was gebleken, gemakkelijk internationale complicaties konden ontstaan; meningsverschillen over het aftappen van Maaswater leidden voortdurend tot irritaties in Brussel en Den Haag; het merendeel van de Limburgers voelde weinig affiniteit met de Nederlandse staat. Koning en kabinet zagen in de gematigde Van der Does de Willebois, die tot dan toe geen duidelijke politieke standpunten had ingenomen en dat ook later niet zou doen, de man die tegen deze moeilijkheden was opgewassen.
      De aanleg van spoor- en waterwegen, waarvoor Van der Does de Willebois grote belangstelling had, brachten hem regelmatig in contact met Belgische en Duitse autoriteiten. Zo werd hij tweemaal naar Berlijn gezonden om over spoorwegovereenkomsten te onderhandelen. Daarnaast hadden sociale vraagstukken zijn aandacht. In Limburg genoot Van der Does de Willebois grote populariteit. Op den duur bleef hij echter niet onomstreden. Dit was het gevolg van enerzijds bepaalde relaties binnen de kring van de Limburgse elite, waarin rond de figuren van de Maastrichtse burgemeester W.H. Pijls en de industrieel Petrus Regout facties waren ontstaan, en anderzijds zijn weigering medewerking te verlenen aan ongelimiteerde uitbreiding van het aantal kloosters dat in verband met de Kulturkampf in Duitsland net over de grens in Limburg werd gevestigd.
      Bij de kabinetsformatie van 1874 werd Van der Does de Willebois door J. Heemskerk Azn. gepolst voor de portefeuille van Justitie. Dit verzoek geeft niet alleen een indicatie van de plaats van Van der Does de Willebois in het politieke spectrum, maar toont ook aan dat zijn capaciteiten hoog werden aangeslagen: van de minister van Justitie werd verwacht dat hij de rechterlijke organisatie zou herzien en een nieuw wetboek van strafrecht zou voorbereiden. De formateur, die op zoek was naar een katholiek in zijn kabinet, kende Van der Does de Willebois uit de spannende jaren 1866/1867, toen Limburg weer in het internationale spanningsveld dreigde te raken door het conflict binnen de Duitse Bond en door de Luxemburgse kwestie. Heemskerk was toen minister van Binnenlandse Zaken. Als gevolg van verschuivingen met personen en portefeuilles tijdens de formatiegesprekken kreeg Van der Does de Willebois ten slotte Buitenlandse Zaken, het departement dat in deze jaren fungeerde als sluitpost bij een formatie. Van der Does de Willebois' bestuurlijke ervaring en zijn internationale contacten kwalificeerden hem voldoende voor dit ambt. Het feit dat Van der Does de Willebois door zijn tweede huwelijk met de vermogende barones De Crassier financieel onafhankelijk was geworden, waardoor hij het zich gemakkelijker dan andere kandidaat-ministers kon veroorloven naar Den Haag te verhuizen en daar een bij zijn ambt passende woonruimte te kopen en in te richten, heeft bij de verdeling van portefeuilles wellicht eveneens een rol gespeeld.
      Het buitenlands beleid van Nederland was in deze jaren angstvallig passief. België, dat zich door Duitsland bedreigd voelde, trachtte de aandacht van Nederland te vestigen op het probleem van de Belgische veiligheid. Pogingen van Brussel om Nederland tot aanschaffing of beperking van het remplaçantenstelsel en verhoging van de sterkte van het parate deel van de militie over te halen of voor een douaneunie, die ook de politieke betrekkingen tussen beide landen ten goede zou zijn gekomen, te interesseren, leden schipbreuk. Tijdens het ministerschap van Van der Does de Willebois werd de hoogleraar in het volkenrecht T.M.C. Asser als raadadviseur aan het departement van Buitenlandse Zaken verbonden, waardoor een begin werd gemaakt met de introductie van het volkenrecht als constituerend onderdeel van het buitenlands beleid. Van der Does de Willebois had zowel in de voorbereiding als in de uitvoering hiervan een actief aandeel.
      Van blijvende betekenis waren zijn maatregelen op organisatorisch gebied. Zowel in de halve eeuw vóór het ministerschap van Van der Does de Willebois als in de eeuw erna was het gebruikelijk dat reorganisaties van het departement van Buitenlandse Zaken en van de diplomatieke en consulaire dienst alleen tot stand kwamen tijdens de ambtsperiode van ministers die zelf niet uit het ambtelijk apparaat van het departement of uit de buitenlandse dienst afkomstig waren. Het was vooral aan de bestuurlijke ervaring van Van der Does de Willebois te danken dat hij erin slaagde de halve eeuw oude organisatie van het departement aan de eisen van die tijd, nl. de snel groeiende betekenis van de buitenlandse economische betrekkingen, aan te passen. Het departement kreeg een functionele indeling: naast het kabinet van de minister en de algemene secretarie kwamen er drie afdelingen: een voor politieke zaken, een voor consulaire en handelszaken en een voor comptabiliteit (1876). Een jaar eerder was de consulaire dienst al op een nieuwe leest geschoeid, waarbij een opleiding voor consuls in het leven was geroepen. In 1877 werd ook het uit 1814 daterende reglement voor de diplomatieke dienst grondig herzien. In 1877 kwam het kabinet-Heemskerk over de onderwijskwestie ten val. Van der Does de Willebois bleef daarna als ambteloos burger in Den Haag wonen. Toen Heemskerk in 1883, geheel buiten de Kamer om, een kabinet van conservatieve signatuur ging samenstellen, betrok hij vanaf het begin Van der Does de Willebois bij de formatie. De laatste nam opnieuw Buitenlandse Zaken voor zijn rekening. Tijdens deze tweede ambtsperiode speelden vooral koloniale en commerciële aangelegenheden een rol in het buitenlandse beleid. Op dit terrein deed het departement van Buitenlandse Zaken nauwelijks meer dan het doorzenden naar de diplomatieke posten van instructies die op de departementen van Koloniën en van Financiën waren opgesteld. Dit gold vooral voor de diplomatieke verwikkelingen die in 1883 tussen 's-Gravenhage en Londen ontstonden naar aanleiding van de stranding van het Britse vrachtschip Nisero op een eilandje voor de kust van Atjeh. Van der Does de Willebois' eigen aandeel in het departementale werk was in deze jaren aanzienlijk minder dan gedurende zijn eerste ministerschap. Op 1 november 1885 nam hij om gezondheidsredenen ontslag.
      Van der Does de Willebois was een vertegenwoordiger van de katholieke gegoede burgerij, die dank zij de emancipatie snel carrière maakte en, mede door zijn gouverneurschap in Limburg en zijn tweede huwelijk, aansluiting vond bij de aristocratie. Zijn politieke opvattingen, waarvan overigens weinig bekend is, ontwikkelden zich duidelijk in een conservatieve richting.

      Naamstoevoeging Bij Kb van 28-8-1856 Nr. 55 Gewijzigd In van der Does de Willebois

      - advocaat te 's-Hertogenbosch, van 1839 tot 1841
      - substituut-Officier van Justitie te Breda, van 7 april 1842 tot 1845
      - vrederechter, van 1845 tot 1847
      - Officier van Justitie te Roermond, van 30 juli 1847 tot 1851
      - advocaat-generaal Provinciaal Gerechtshof te Arnhem, van 9 april 1851 tot juli 1855
      - procureur-generaal Provinciaal Gerechtshof te 's-Hertogenbosch, van 5 juli 1855 tot 30 september 1856
      - Commissaris des Konings in Limburg, van 1 oktober 1856 tot 27 augustus 1874
      - minister van Buitenlandse Zaken, van 27 augustus 1874 tot 3 november 1877
      - ambteloos, van november 1877 tot april 1883
      - minister van Buitenlandse Zaken, van 23 april 1883 tot 1 november 1885
      - minister van Staat, 31 oktober 1885

      opleiding(en)
      - gymnasium te 's-Hertogenbosch
      - gymnasium te Freiburg; jezuïetencollege
      Romeins en hedendaags recht (gepromoveerd op dissertatie) Hogeschool te Utrecht, van 18 december 1835 tot 9 februari 1839

      - Voor Limburg heeft hij veel gedaan en hij was er wegens werkzaamheid en welsprekendheid erg populair; tot verbazing van velen werd hij minister in tweede Kabinet-Heemskerk
      - Had als Commissaris des Konings wel vele internationale zaken te regelen vanwege de ligging van Limburg
      - Bracht in 1877 een nieuwe regeling voor de diplomatieke dienst tot stand
      - Nam ontslag in 1885 in verband met zijn gezondheid

      anekdotes
      Was bevriend met de koning en maakte met hem om mooie zomeravonden wandelingetjes langs het strand van Scheveningen.

      niet-aanvaarde politieke functies
      minister van Justitie, juli 1874; tijdens de formatie-Heemskerk; later werd hem Buitenlandse Zaken aangeboden

      woonplaats(en)/adres(sen)
      - 's-Hertogenbosch
      - Maastricht, van 1856 tot 1874
      - 's-Gravenhage, vanaf 1874

      Commandeur in de Orde van de Nederlandse Leeuw, 7 juli 1867
      jonkheer; bij Koninklijk Besluit nr. 2 van 18 okt. 1877 in de adelstand verheven

      publicaties/bronnen
      "Discrimen inter jus Francicum et Neerlandicum de jure hypothecarum, comparato cum jure Romano" (dissertatie, 1839)

      - Biografisch Woordenboek van Nederland, dl.III, 659
      - Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, dl.X, 1209
      - M.W. Jurriaanse, "De Nederlandse Ministers van Buitenlandse Zaken 1813-1900"



      COMMISSARISSEN DER KONINGIN

      Does de Willebois PJAM van der 1856-1874
      Gericke van Herwijnen JEPE jhr 1839-1845
      Hövell tot Westerflier EOJM van baron 1918-1936
      Houben FJMAH 1947-1963
      Kremers J 1977-1990
      Kuyper EJCM de jhr 1874-1893
      MacPherson PDE 1845-1846
      Marchant et d'Ansembourg MVEHJ de graaf 1941/46
      Mastenbroek EM 1990-1993
      Meeuwen EJP 1846-1856
      Rooy CJMA 1964-1977
      Ruijs de Beerenbrouck CJM jhr 1918-1918
      Ruijs de Beerenbrouck GLMA jhr 1893-1918
      Sonsbeeck WGA 1936-1946
      * Voorst tot Voorst BJM van baron 1993-



Home Page |  What's New |  Most Wanted |  Surnames |  Photos |  Histories |  Documents |  Cemeteries |  Places |  Dates |  Reports |  Sources